W czasie kilkumiesięcznego projektu grupa wolontariuszy z Kowala przeprowadziła swoiste „śledztwo w historii”, pozwalające bliżej poznać losy i działalność Ottomara Pipera – człowieka, który w pierwszym roku okupacji był burmistrzem Kowala, jednocześnie działał w Armii Krajowej.

Wraz z młodymi mieszkańcami Kowala i okolic (woj. kujawsko-pomorskie), przeprowadziliśmy w latach 2010/2011 swoiste „śledztwo w historii”, pozwalające bliżej poznać losy i działalność Ottomara Pipera, człowieka, który w pierwszym roku okupacji był burmistrzem Kowala, jednocześnie działał w Armii Krajowej, pomagał Żydom i Polakom, uratował kowalski kościół przed zburzeniem.

Żyją jeszcze ludzie, którzy znali Otto Pipera bezpośrednio, jednak pamięć o jego losach pozostaje niepełna, a ocena działań niejednoznaczna. Pomysł pogłębionego udokumentowania losów Ottomara Pipera pojawił się podczas rozmów z mieszkańcami Kowala w 2009 roku, gdzie prowadziliśmy diagnozę pamięci lokalnej, między innymi metodą utrwalania „historii mówionych”.

„Śledztwo w historii ” przeprowadzili młodzi mieszkańcy Kowala i okolic, wspierani przez doświadczonego historyka i nauczyciela – Jerzego Giergielewicza i edukatorkę Fundacji Ari Ari – Gosię Ratkowską. Zbieranie świadectw i dokumentacja losów Otto Pipera polegało na kwerendach w archiwach naukowych i domowych zbiorach kowalan, a także rozmowach z najstarszymi mieszkańcami Kowala i okolic.

Przy okazji tej fascynującej podróży do minionych zdarzeń powstał film dokumentalny, wystawa, cykl otwartych warsztatów oraz książka.

Projekt „Piper/Jasiński: Śledztwo w historii” realizowany był w ramach programu „Seniorzy w akcji”, prowazonego przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.