Przedstawiamy postulaty i rekomendacje zebrane podczas spotkań z cyklu: Małe Muzea. Federacja, czyli diagnozy, debaty, warsztaty i dyskusje środowisk muzealniczych i kolekcjonerskich prowadzonych w kilkudziesięciu miejscach w Polsce od 2022 do 2025 roku.

Zapraszamy do uważnej lektury i konsultacji podsumowań, zapraszamy do udzielenia rekomendacji, uwag, podpowiedzi, rozwiązań. Proponujemy równocześnie współpracę i zwracamy się z prośbą o wsparcie w rozwiązywaniu problemów i tworzenia możliwości działania korzystnych dla całego środowiska muzealników prywatnych, kolekcjonerów, pasjonatów w Polsce, jak i społeczeństwa obywatelskiego.

Wszystkie wnioski, postulaty, rekomendacje zebraliśmy w zestawienie zatytułowane: Małe Muzea. Memorandum, które równolegle opracowywane jest w obszarach i w zakresie praw i przepisów dotyczących: działalności muzeów, działalności kulturalnej, działalności pożytku publicznego i wolontariatu, wraz z odniesieniem do przepisów o działalności gospodarczej, aktywności społecznych i wspólnotowych.

Małe muzea. Memorandum

1. Nadanie muzeom prywatnym i społecznym statusu działalności pożytku publicznego.
* Wystarczy, aby uznano ustalenia z 2007 roku, to znaczy Zalecenie CM/Rec(2007)14 Komitetu Ministrów dla państw członkowskich w sprawie statusu prawnego organizacji pozarządowych w Europie (przyjęte przez Komitet Ministrów w dniu 10 października 2007 r. na 1006 posiedzeniu Zastępców Ministrów). Wówczas każda inicjatywa, czy to formalna, czy nieformalna, będzie miała możliwość działania i status, podobnie jak organizacje pozarządowe.
2. Ulgi podatkowe – poprawa ustawy w kwestii opodatkowania zarówno muzeów prywatnych, jak i państwowych.
* Muzea ustawowe niepubliczne nie  są opodatkowane, ponieważ  nie  posiadają numerów NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej),zatem nie funkcjonują w systemie podatkowym a drugiej strony nie mogą generować przychodów.
3. Zwolnienie z obciążeń podatkowych (podatki dochodowe i od nieruchomości). Dochód powinien być traktowany podobnie jak to ma miejsce w stowarzyszeniach, czyli przeznaczony na działalność statutową muzeum. W odniesieniu do podatku od nieruchomości  istnieje  możliwość skorzystania z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).
4. Nadanie muzeom prywatnym i społecznym numeru NIP.
5. Objęcie zbiorów niepublicznych obowiązkiem wspierania przez instytucje i administracje samorządowe (powiatowe, gminne).
6. Stworzenie stanowiska koordynatora do spraw kultury społecznej, do którego zadań należałoby podtrzymywanie współpracy i komunikacji pomiędzy strukturami państwowymi, samorządowymi i społecznymi.
7. Objęcie instytucji finansowanych ze środków publicznych (m.in. muzeów państwowych, samorządowych, instytucji ochrony zabytków czy  ośrodków kultury) obowiązkiem wspierania prywatnych i społecznych muzeów oraz kolekcji jako formy wsparcia ich działalności mającej na celu ochronę materialnego i niematerialnego dziedzictwa kultury.
8. Wygospodarowanie w budżecie centralnym, regionalnym czy lokalnym specjalnych funduszy dla prywatnych i społecznych muzeów oraz kolekcji.
9. Przeprowadzanie kontroli poprawności dokonania wpisu do rejestru REGON.

Wnosimy o podniesienie rangi i statusu społeczno-prawnego muzeów prywatnych i społecznych poprzez:

1. Zapobieganie wykluczeniu prywatnych i społecznych muzeów z lokalnej sfery publicznej. Stworzenie instytucji/stanowiska/forum do spraw muzeów prywatnych i społecznych na poziomie administracji powiatowej lub gminnej.
2. Objęcie prywatnych, społecznych i niepublicznych aktywności kolekcjonerów i muzealników statusem działalności kulturalnej, edukacyjnej, ochrony dziedzictwa kulturowego przez jednostki samorządów lokalnych.
3. Obligatoryjne zamieszczanie informacji o prywatnych i społecznych muzeach na stronach samorządowych i administracji lokalnej.
4. Udostępnianie przestrzeni należących do instytucji publicznych dla działań prywatnych, społecznych i innych niepublicznych działalności muzealniczych i kolekcjonerskich.
5. Włączenie prywatnych i społecznych muzeów w strategie rozwoju lokalnego, regionalnego, wojewódzkiego czy ogólnopolskiego.
6. Edukowanie pracowników administracji samorządowych (państwowych) w zakresie potencjału kulturotwórczego, edukacyjnego, ekonomicznego, turystycznego i społecznego muzeów prywatnych i społecznych.
6. Utworzenie stanowiska koordynatora do spraw dostępności zbiorów osobom z niepełnosprawnościami. na poziomie powiatowym lub gminnym.