Zapraszamy do lektury dziesiątego numeru półrocznika „Kurier. Notatki z terenu”. Tak, to swoisty „okrągły” jubileusz, do którego dotarliśmy wspólnie i dzięki Wam: Czytelnikom, Autorom, Donatorom. „Kurier” ukazuje się od 2019 roku w wydaniu drukowanym (nakład 1100 egz.) i cyfrowym (dostępny na stronie ariari.org, zakładka: publikacje tekstowe). Dotychczas ukazało się blisko 300 artykułów i tekstów opracowanych przez 86 autorów, redagowanych, sprawdzanych i składanych przez pięć osób, w łącznym nakładzie ponad 10 000 egzemplarzy. Pierwszy numer składał się z czterech stron, aktualny z czterdziestu czterech.
„Kurier. Notatki z terenu” pozostaje „bez ceny”, co możliwe jest dzięki finansowaniu ze środków własnych Fundacji Ari Ari oraz dotacji i grantów pozyskanych z dziesięciu instytucji: Gmina Miasto Włocławek, Gmina Miasto Toruń, Biuro „Niepodległa”, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, PCG Polska Sp. z o.o., Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny, Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”.
Ten mały jubileusz obchodzimy razem z Małymi Muzeami, prywatnymi, społecznymi, niepublicznymi działalnościami muzealniczymi i kolekcjonerskimi. To niezwykłe przedsięwzięcia, prawdziwy fenomen kultury, który w Polsce pozostaje powszechniej nieznany. Małe Muzea są wielkie! A zakres aktywności muzealniczych, ochrony i popularyzacji dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego) – ogromny. Kim są założyciele i prowadzący? Co i jak jest zbierane, kolekcjonowane, zachowywane? Jak prowadzą muzea, izby pamięci, galerie, sale historii? Jakie problemy napotykają w swoich działaniach? Próbujemy udzielić częściowych odpowiedzi w tym wydaniu, przybliżając nie tylko krajobraz prywatnego i społecznego muzealnictwa z całej Polski.
Jubileuszowy numer uświetnia premierowa publikacja „Memorandum”, czyli postulaty i propozycje zmian przepisów i praw dotyczących tworzenia, organizacji i działalności muzeów oraz kolekcji prywatnych, społecznych, niepublicznych, nieformalnych. I to nie tylko „wołanie”, wszystkie postulaty są intensywnie konsultowane i upowszechniane w całej Polsce. Chcemy realnych zmian i prawdziwego „wyjścia z cienia” tych niezwykłych działalności obywatelskich, pozarządowych, społecznych.
W kontekście lokalnych, samorządowych wyborów te postulaty nabrały szczególnego znaczenia… Raz jeszcze nieco liczb: w 2023 roku funkcjonowało w Polsce ponad 3500 niepublicznych muzeów i kolekcji, działają w każdym powiecie (314 powiatów w 2023), prawie w każdej gminie (2477 gmin w 2023). W „Kurierze” przedstawiamy tylko drobną część, nieco ponad czterdzieści małych muzeów.
„Kurier. Notatki z terenu” to także opowieści, wspomnienia, historie, świadectwa, podróże i refleksje, także poetyckie. Tradycyjnie zapraszamy do zwiedzania Włocławka, Kowala, Skępego, Lipna i okolic, także Nowej Soli (woj. lubuskie), Dęblina (woj. lubelskie), poprzez historie kolegium nauczycielskiego, przedszkola, ośrodka wychowania
fizycznego, cmentarze ewangelicko-augsburskie, zamek w Siedlisku, przydrożne kapliczki i figurki. Zachęcamy także do bezpośredniego zwiedzania, publikując oryginalne trasy spacerów lokalnych szlakami literackimi, najstarszych ulic miasta, żydowskich społeczności i zapomnianych cmentarzy.
Kontynuujemy wielokulturową tematykę wyłaniającą się z dokumentów, wspomnień i odniesień do skomplikowanych, często tragicznych relacji Żydów, Romów, Niemców, Rosjan, Polaków. Zapraszamy do ważnych historii „dobrzyńskich” parlamentarzystów, rodziny Komeckich z Bogusławic k/Kowala, Antoniego Puszkiewicza z Bógzapłać, „Mościckich”, czyli „chrześniaków” prezydenta II RP – Ignacego Mościckiego, jak i refleksji nad twórczością Zbigniewa Żuchowskiego. Dla równowagi, nie zabraknie szóstego już odcinka ciepłej, kameralnej powieści „Podwórko” Anny Marcinkowskiej, relacji z intensywnego życia kulturalnego w Skępem, Lipnie i okolicach, promocji grupy „Refleksy Literackie”, czyli oddolnej inicjatyw skupionej na „produkcji dobrych wydarzeń kulturalnych” i przygotowaniach do świętowania 35. lat Lipnowskiej Grupy Literackiej, oczywiście z publikacją wierszy przedstawicieli LGL. Także konsekwentnie promujemy czytelnictwo, tym razem Bożena Ciesielska o książkach wartych przeczytania: „Inflancki konik, czyli podróż z panem Gustawem” Radosława Budzyńskiego i Wojciecha Widłaka, „Koziołek za dwa grosze” Grigorija Kanowicza, „Skępski słownik biograficzny” profesora Mirosława Krajewskiego i „Aleksandrów osobisty” Tadeusza Adamca.
Zwracamy się również z prośbą o wsparcie dla ofiar wojny w Ukrainie, Od 24 lutego 2022 prowadzimy program pomocowy i humanitarny pt. Ukraina. Droga do samodzielności, zaopatrując przede wszystkim osoby
z niepełnosprawnościami w środki, materiały i przedmioty podstawowych potrzeb. Prosimy o wsparcie, pomoc, środki finansowe.
Zapraszamy do dziesiątego wydania „Kuriera. Notatek z terenu”!
Redakcja Fundacji Ari Ari
