Przeprowadzimy inwentaryzację i dokumentację historii Polaków na Zakaukaziu (w Armenii). Dotychczas nie zostały spisane, oznaczone i udokumentowane miejsca pochówków Polaków i osób polskiego pochodzenia na terenie Armenii. Powodem z pewnością ogromna odległość i rozproszenia miejsc zamieszkania polskich zesłańców, emigrantów oraz specyficzna historia Polaków w Armenii.
Przeprowadzimy wspólnie z wolontariuszami inwentaryzację i dokumentację grobów Polaków i osób polskiego pochodzenia w całej w Armenii (także pomników, upamiętnień, tablic, artefaktów). Dotychczas nie zostały spisane i oznaczone miejsca pochówków, a wiedza o Polakach w Armenii nie została zebrana i udokumentowane w sposób usystematyzowany. Praktycznie nie dokonano do dziś pełnej inwentaryzacji dokumentacji i materialnych śladów polskiej obecności w Armenii. Udokumentujemy nieznane losy Polaków i polskiego dziedzictwa kulturowego na Zakaukaziu. Projekt będzie upamiętnieniem zarówno wybitych ludzi, jak i zdarzeń historycznych, wpisanych w kontekst losów Polaków na Wschodzie.
Rola Polaków w historii i kulturze krajów kaukaskich i zakaukaskich do dziś pozostaje słabo udokumentowana, szczególnie powojenne losy zsyłanych Polaków, jak i ich potomków (choć to jedna z najstarszych „Polonii” w świecie). Znana jest na przykład działalność malarza Henryka Hryniewskiego, współzałożyciela Akademii Sztuki Pięknych w Tbilisi, czy ogrody botaniczne inżyniera Władysława Bagranowskiego. Natomiast zupełnie nieznanymi pozostają losy i działalność jeszcze żyjących zesłańców i ich potomków. Projekt ma na celu możliwie pełne udokumentowanie tej części historii i kultury Polski, tworzonej na dalekim Zakaukaziu.
Jednocześnie projekt prowadzony będzie w ścisłej współpracy z zakaukaską Polonią, wspierających działania Polonii i Polaków za granicą w dążeniach do zachowania tożsamości narodowej poprzez opiekę nad miejscami pamięci. Szansą na upowszechnianie wiedzy na temat polskich miejsc pamięci za granicą zarówno wśród mieszkańców naszego kraju jak i w państwach związanych z dziedzictwem polskiego wychodźstwa. Wstępne sondaże i kwerendy, które prowadzimy od 2010 roku w Armenii [i w Gruzji, od 2009 projekty pomocowe i kulturowe], wskazują na przynajmniej 20 miejscowość, w których znajduje się ponad 50 grobów Polaków i osób polskiego pochodzenia. Wśród wielu Ormian zachowuje się jeszcze pamięć o żyjących pomiędzy nimi zesłańcami z Lechistanu.
Dofinansowane w ramach programu Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat 2019, realizowanego przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”
