Cmentarz żydowski w Skępem

2020

Skępe (pow. lipnowski, woj. kujawsko-pomorskie)

Cmentarz żydowski w Skępem istnieje. Pozostał w pamięci mieszkańców, jak i pozostały materialne ślady.

Skępe to miasto i siedziba gminy położone w południowo-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie lipnowskim. Cmentarz żydowski znajduje się w południowej części Skępego, na wzniesieniu między ulicą Rybacką i aleją Spacerową nad Jeziorem Skępskim (Małym). Na cmentarzu pozostał fundament, prawdopodobnie ohela.

W 2020 roku wspólnie z mieszkańcami porządkowaliśmy i dokumentowaliśmy cmentarz, przywracając miejsce  przestrzeni miejskiej i kulturowej oraz upamiętniając społeczność żydowską Skępego.

Pierwsze wzmianki o społeczności żydowskiej w Skępem pochodzą z końca XVIII wieku. W 1852 odnotowano istnienie gminy żydowskiej. W Skępem zbudowano bóżnicę i mykwę oraz założono cmentarz. Przed wybuchem II wojny światowej mieszkało w Skępem 300 Żydów, obywateli miasta. W grudniu 1939 skępscy Żydzi zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów. Wywieziono ich do obozu w Sierpcu (niektóre źródła podają, że do Ciechanowa), a potem do Warszawy.

Wojnę przeżyli ci, którzy zdążyli uciec przed eksterminacją oraz kilkoro dzieci powierzonych zaufanym rodzinom. Drewnianą synagogę spalili niemieccy naziści prawdopodobnie na przełomie 1941/1942. Po społeczności żydowskiej w Skępem pozostało miejsce na ziemi, w której grzebano zmarłych do 1939.

Projekt jest działaniem integracyjnym i edukacyjnym. W podsumowaniu powstała dokumentacja cmentarza żydowskiego oraz  tablice upamiętniające społeczność żydowską w Skępem.

Projekt zrealizowany dzięki współfinansowaniu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.

 

Współpraca w realizacji projektu: Urząd Miasta i Gminy Skępe, Stowarzyszenie Grupa Historyczno-Poszukiwawcza Gustaw, Stowarzyszenie Lapidaria. Zapomniane Cmentarze Pomorza i Kujaw

Fundacja Ari Ari

Zajmujemy się przeciwdziałaniem wykluczaniu ludzi marginalizowanych, mniejszości, uchodźców, osób z niepełnosprawnościami, zagrożonych ubóstwem. Współtworzymy działania edukacyjne, badawczo-naukowe i społeczne, zawsze otwarte, synkretyczne i interdyscyplinarne.

Celem Fundacji Ari Ari pozostaje służba ludziom, bez względu na ich pochodzenie i status, wydobywanie najcenniejszych przejawów aktywności człowieka oraz pomoc ponad wszelkimi granicami.

Wesprzyj nas

Realizujemy projekty aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich.