Projekt to swoiste „śledztwo” w historii, kulturze i …krajobrazie, zarazem upowszechnianie mało znanych, a ogromnie znaczących historii lokalnych przemian gospodarczych i ekonomicznych Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej.

Tworzymy mapę ciekawych opowieści, pokazujących fascynującą i zupełnie nieznaną historię przemian gospodarczych i związanych z nimi historii mieszkańców Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej.

Mapa złożona jest z opowieści o opustoszałych fabrykach, zrujnowanych dworach, nieczynnych młynach, dawnych spółdzielniach i towarzystwach rolnych, których zakładanie i prowadzenie było jednym z najważniejszych sposobów podtrzymywania polskości, tworzenia nowoczesnego narodu, organizowania Polaków we wspólnotę kulturową i wyrażania wprost postawy patriotycznej. Przemiany w gospodarce stanowiły o losach ludzi, zakładaniu wsi i miast, warunkach życia, rozwoju, wytwarzania lokalnych społeczności. Przykład: „Cukrownie pod koniec XIX wieku były magnesami przyciągającymi ludzi. Dawały bowiem pracę. Kruszwica licząca w 1880 roku zaledwie 744 mieszkańców, ćwierć wieku później miała już ich blisko 3 tysiące”.

Projekt jest realizowany przede wszystkim przez młodych ludzi, odkrywających dzieje gospodarcze swoich miejsc. Wyszukują historie i opowieści, które następnie fotografują, filmują, rekonstruują, rysują, animują. W ten sposób tworzą opowiadania o ważnych lokalnie zdarzeniach, faktach, miejscach i osobach.

Zapraszamy do podróży w historie nieznane, często słabo uświadamiane, a które bezpośrednio wpływają na dzisiejszy krajobraz miejscowości i społeczności lokalnych. Szczególnie zajmujemy się historiami z XIX i I poł. XX w., których materialne świadectwa zachowały się jeszcze w wielu małych miejscowościach. Okres zaborów to czas intensywnego rozwoju gospodarczego także na ziemiach obecnego województwa kujawsko-pomorskiego. Rozwój przemysłu połączony z wprowadzaniem nowinek technologicznych i rozbudową szlaków transportowych, tak wodnych jak i kolejowych. Przemiany w gospodarce stanowiły o losach ludzi, zakładaniu wsi i miast, warunkach życia, rozwoju, wytwarzania lokalnych społeczności.

„Wiek XIX to okres wielkich przemian regionu [kuj-pom]. Reformy uwłaszczeniowe przekazały chłopom na własność nowoczesne narzędzia i metody upraw. Okres dobrej koniunktury dla rolnictwa w II poł. XIX w. to nowe inwestycje – w majątkach ziemiańskich budowano m.in. gorzelnie, cukrownie i parowe młyny. Dzięki melioracji .. oraz podziałom większych majątków zagospodarowywano nieużytkowane wcześniej grunty i zakładano nowe wsie.. Przeważające wcześniej budownictwo drewniane zastępowane było w szybkim tempie nowymi domami i zabudowaniami gospodarczymi wznoszonymi z bardziej trwałej cegły. Unowocześniona w ten sposób zabudowa przetrwała w wielu miejscach regionu bez większych zmian aż do końca XX w.” (za: Bogucki B., www.nasze.kujawsko-pomorskie.pl/historia/okres-zaborow/gospodarka.html)

Projekt wprost dotyczy patriotycznych działań u podstaw i pracy organicznej, wiedzy o wpływach i znaczeniu przemian gospodarczych na budowanie i zachowanie tożsamości narodowej. Ważnych także współcześnie, szczególnie w
lokalnym, regionalnym wymiarze.

Organizator: Fundacja Ari Ari
Dofinansowane w ramach programu pt. Patriotyzm Jutra 2018 Muzeum Historii Polski